Formy grzecznościowe w dwujęzyczności
Część 5
Czy w formach grzecznościowych chodzi tylko o „paniowanie”? Nie, tu chodzi o polski radar!
Co to jest ten polski radar? To ważny składnik dwukulturowości.
W pierwszej części tego cyklu starałam się Cię przekonać, że znajomość form grzecznościowych jest ważnym elementem nauki każdego języka. Rozważyliśmy też, jakie są przyczyny trudności z formami grzecznościowymi języka polskiego w dwujęzyczności.
W części drugiej prześledziliśmy, jak działa językowa grzeczność w Wielkiej Brytanii i w innych krajach.
W trzeciej części podałam Ci konkretne wskazówki, jak w praktyce rodzic może uczulać dzieci dwujęzyczne na formy grzecznościowe języka polskiego.
Czwarta część zawierała rady w tej kwestii dla nauczycieli polonijnych.
Dziś kilka słów podsumowania naszych rozważań o grzeczności w dwujęzyczności. Prawda, że ładnie się rymuje?
Czy w grzeczności języka polskiego najważniejsze jest odpowiednie tytułowanie rozmówcy?
Oczywiście, że nie!
Grzeczność w języku polskim nie zamyka się w „paniowaniu”. W przeciwieństwie do np. kultury amerykańskiej polska etykieta językowa oparta jest na dystansie. Im większy dystans stworzysz między Tobą a interlokutorem, tym większy okażesz mu szacunek. Ta zasada przejawia się także w pozdrowieniach.
Są formy przywitania/pożegnania zarezerwowane dla kolegów np. Hej! oraz te, których wypada używać w kontaktach z osobami starszymi np. Dzień dobry. Tym przywitaniom towarzyszy też inna mowa ciała: pierwsze to ruch głową do góry, a drugie w dół.
Przykładów formalnego i nieformalnego rejestru w języku polskim można mnożyć wiele. Ale kluczowe dla użytkownika języka jest posiadanie umiejętności rozpoznawania, w jakich sytuacjach i w stosunku do których osób jakiego stylu używać. Ten specyficzny dla każdego języka radar przyswajamy w sposób nieświadomy i naturalny, wychowując się w kraju, gdzie większość obywateli się tym językiem posługuje, czyli dla języka polskiego – w Polsce. Ale przecież nie każdy użytkownik języka polskiego wyrasta w Polsce!
U polonijnych dzieci dwujęzycznych ten polski radar grzecznościowy, czyli wyczucie językowo-kulturowe formujesz właśnie Ty, rodzic i/lub nauczyciel.
„Formy grzecznościowe języka polskiego w dwujęzyczności” takeway
- Formy grzecznościowe w wypowiedziach dzieci dwujęzycznych okazują szacunek do osoby, do języka oraz podnoszą skuteczność komunikacji.
- Kształtuj prawidłowe użycie form grzecznościowych poprzez modelowanie ich w codziennych sytuacjach, podczas wspólnego czytania oraz w zabawie.
- Parafrazuj zbyt bezpośrednie zwroty ucznia.
- Pokazuj uczniom, jak inne kultury rozwiązały kwestię zwracania się do osób starszych.
- Wyrabiaj u dziecka polski radar grzecznościowy, czyli wyczucie użycia odpowiedniego stylu językowego.
Dziękuję Państwu za uwagę 😊
💡POMYSŁ! Jeśli jesteś rodzicem, podeślij ten wpis kadrze pedagogicznej Twojej szkoły sobotniej!
🗣️Skomentuj
👉Czy doceniasz teraz całkiem naturalny dla Ciebie polski radar grzecznościowy?
👉Czy po przeczytaniu tego cyklu zmieniło się Twoje nastawienie do form grzecznościowych języka polskiego?
👉Jak zamierzasz skuteczniej dbać o rozwój tych form u swojego dziecka lub ucznia?
💡Więcej praktycznych porad w poradniku „Przepis na dwujęzyczność”. Jeden z rozdziałów w całości poświęciłam kształtowaniu poprawności językowej i pozytywnemu poprawianiu tzw. błędów językowych.
🇬🇧 Jeśli mieszkasz w UK, tu kupisz książkę „Przepis na dwujęzyczność” https://tinyurl.com/4k9cj356
⏰Jeśli chcesz czytać natychmiast, kup „Przepis na dwujęzyczność” w ebooku https://tinyurl.com/6crsc63b
🌐Z całego świata zamówienia obsługuje AMAZON – o prostu wpisz „Przepis na dwujęzyczność” na swojej lokalnej stronie Amazon.
