Nauka czytania i pisania u dziecka dwujęzycznego – skuteczność, płynność i zrozumienie treści

Pynio osiągnął kolejny etap w nauce czytania i pisania po polsku. Proces czytania i pisania wyrazów jest coraz bardziej zautomatyzowany, a głoskowanie pojawia się niezwykle rzadko. Odnoszę wrażenie, jakby „widział” całe wyrazy, co jest szczególnie widoczne przy krótkich, dobrze znanych wyrazach. Świadomość rozbieżności między mową a pismem pojawiła się w zasadzie naturalnie, co Pynio również prezentuje podczas pisania, które jest już coraz mniej fonetyczne. Pojawiają się oczywiście wciąż błędy, których nie poprawiam, ale podkreślam i chwalę wszystkie poprawnie zapisane wyrazy.

Prawie całkowicie przestało się pojawiać odczytywanie polskich wyrazów po angielsku, np. ko zamiast co, łorek zamiast worek. Jedyną pozostałością tych błędów są wyrazy w których występuje połączenie ck, np. dziecko, które wciąż bywa odczytywane jako dzieko. Ważne jednak, że wtedy Pynio się sam poprawia.

Zdarza się też jeszcze mylenie podobnych wizualnie liter p i b (pisanie lustrzanego odbicia), ale tylko podczas pisania (odczytywane są zawsze poprawnie). Na rozróżnienie tych i innych podobnych liter stosujemy z powodzeniem następującą sztuczkę, która pomimo iż zaczerpnięta z języka angielskiego, na lekcjach polskiego również świetnie się sprawdza. Dziecko przed napisanie trudnej litery odpowiednio układa rączki i już wie, jak ją prawidłowo zapisać. Podziękowania dla blogu Come Together Kids za świetny pomysł 🙂

Inną ciekawą metodą na pozbycie się odwracania podobnych liter jest gra z wykorzystaniem kostki z problematycznymi literami. Za każdym razem, gdy wypadnie dana litera, dziecko ją zapisuje i na koniec sprawdza, która litera wygrała, czyli pojawiła się więcej razy. Pomysł ze strony Hart 2 Hart 🙂

Więcej pomysłów na pisanie lustrzanych odbić na moim Pinterest. Zajrzyjcie!

Przy pisaniu kładę nacisk na skuteczne przekazanie komunikatu (logikę i czytelność), nie wytykam błędów, a zauważam wszystkie pozytywy. Nadaję pisaniu również cel, żeby uniknąć bezsensownego dla dziecka pisania dla samego ćwiczenia w pisaniu. Czyli piszemy książki, listy, maile, ogłoszenia, gazetki, a nie tylko ćwiczenia, dyktanda czy wypracowania. Następnie dzielimy się naszymi dziełami z bliskimi lub wspólnie je czytamy.

Przy czytaniu kładę nacisk na płynność i zrozumienie treści. Jeżeli Pynio trudzi się przy odczytaniu jakiegoś skomplikowanego wyrazu, podpowiadam mu pierwszą głoskę lub sylabę, a nawet czasem cały wyraz właśnie w trosce o zachowanie płynności. Płynne czytanie owocuje natomiast lepszym zrozumieniem tekstu, gdyż nie przerywa się dziecku ciągu myślenia. Tak samo w przypadku błędnego odczytania wyrazu lub omyłkowego pominięcia wyrazu – jeżeli nie ma to wpływu na sens zdania, całkowicie ignoruję ciesząc się z płynności. Kiedy dziecko się zgubi w tekście, pomagam mu się odnaleźć i zachęcam do szybkiego powrotu do czytania, aby nie stracić wątku. Idealnie byłoby, gdyby dziecko samo wodziło palcem po tekście, ale niestety Pynio tego nie lubi – chce mieć ręce wolne przy czytaniu. Może kiedyś uda mi się go namówić?

Na koniec czytania zawsze rozmawiamy o treści tekstu, aby ugruntować zrozumienie. Wolę formę rozmowy niż odpowiadanie na pytania 🙂

Oprócz czytania na głos ważne jest również ciche czytanie, które prowadzi do „dorosłej” formy czytania szybkiego i bez wokalizacji. Dzieci świetnie mobilizują się i skupiają na cichym czytaniu podczas pobytu w… toalecie, do czego można wykorzystać teksty naklejane na ścianę lub drzwi łazienki (opis metody w tym poście) lub tradycyjne zabieranie ze sobą czasopisma (więcej w tym poście).

Zapraszam również do zapoznania się z innymi sposobami, które sprawiają, że nauka czytania i pisania jest skuteczna i przyjemna. Zajrzyjcie do zakładki Nauka czytania i pisania 🙂

Temat czytania i pisania po polsku u dzieci dwujęzycznych wychowujących się poza Polską będzie jeszcze wracał. Nie bez powodu, gdyż umiejętność czytania i pisania w dwóch językach ugruntowuje i wzmacnia dwujęzyczność, dzięki czemu słabszy, mniejszościowy i mniej prestiżowy język ma większą szansę przetrwania i rozwoju.

Subskrypcja! Jeżeli nie chcecie przegapić kolejnych postów, możecie wpisać swój adres e-mail w okienko po prawej stronie. Wtedy świeżutkie posty będą pojawiać się regularnie w Waszej skrzynce odbiorczej 🙂