Jedną z moich ulubionych form popularyzowania wiedzy o dwujęzyczności i promowania języka polskiego wśród Polonii są wywiady z dwujęzycznymi dziećmi i dorosłymi. Dzięki nim mamy szansę wyraźnie zobaczyć, które książkowe zalecenia dotyczące dwujęzycznego wychowania sprawdzają się w życiu, a które nie. Dla mnie osobiście te rozmowy to niejaki wgląd w przyszłość moich dzieci. Talkusia i Pynio są już w wysokim stopniu dwujęzyczni, ale doskonale sobie zdaję sprawę, że nie jest to wcale sytuacja statyczna. Moim celem jest wychować ich tak, aby w przyszłości już jako dorośli sami dbali o podtrzymanie swojej dwujęzyczności i dwukulturowości, a może nawet zdecydowali się przekazać je następnemu pokoleniu.
Dziś absolutnie wyjątkowy wywiad ze Stefanem Tompsonem, wspaniałym, wielojęzycznym młodym człowiekiem, który stał się znany po stworzeniu wraz z bratem Jasiem filmu dokumentalnego „W Poszukiwaniu Ojczyzny”. Film debiutował na VII Festiwalu Filmów Dokumentalnych w Gdyni „Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci”, gdzie dostał wyróżnienie w kategorii „Anioł Wolności”. Poniżej okazja do obejrzenia filmu, a także do wykorzystania na lekcjach języka polskiego i polskiej historii.
Poznałam Cię dzięki Twojemu filmowi „W Poszukiwaniu Ojczyzny”, który w całości został zrealizowany w języku polskim. O filmie porozmawiamy za chwilę, a teraz, czy mógłbyś nam się przedstawić i opowiedzieć, jak to się stało, że tak świetnie mówisz i piszesz po polsku?
To w stu procentach Mamy zasługa, że chciała nam przekazać Polskość, którą jej rodzice przekazali, i jestem jej za to wyjątkowo wdzięczny. To wielki skarb.
Czy pamiętasz, jakie techniki stosowali Twoi rodzice, abyś stał się wielojęzyczny? Czy nauka języków wiązała się z poznawaniem kultury?
Dyrektor szkoły, martwiąc się, że będziemy mieli bałagan w głowie, że nie damy sobie rady z wielojęzycznością i że polski do niczego nie służy, próbował przekonać Mamę, żeby do nas nie mówić po polsku ani nas nie wysyłać do polskiej szkoły w sobotę. Na szczęście mama go nie posłuchała.
Czy w procesie dorastania kiedykolwiek protestowałeś przeciwko mówieniu po polsku? Czy był kiedyś taki moment, że chciałeś być jednojęzyczny?
Jako nastolatek ciężko jest być „innym”: człowiek chce być częścią grupy, a było to trudne gdy wytykano mi polskie pochodzenie oraz gdy nazywano mnie „le Polak”, co komplementem w ich ustach stanowczo nie było.
Wspomniałeś, że Mama wymagała od Ciebie mówienia do niej po polsku, a także rozmawiania w tym języku z rodzeństwem. Czy zawsze jej słuchaliście?
Moje dzieci urodziły się, a teraz wychowują w UK i jako, że mój mąż jest Anglikiem, ja jestem ich głównym źródłem języka polskiego. Są w mojej opinii w pełni dwujęzyczni, ale często zastanawiam się, czy podejmą trud przekazania języka polskiego swoim dzieciom, a moim wnukom. A jakie Ty masz plany w tym względzie?
Język polski bez polskości to tylko narzędzie, ale połączony z miłością do ojczyzny to prawdziwy skarb.
Wspomniałeś, że oprócz języka polskiego i angielskiego posługujesz się również francuskim i włoskim. Czy czasem języki mieszają Ci się, przeplatają? Czy wolisz używać danego języka do mówienia na określony temat, w stosunku do określonych osób, do pisania?
Często obserwuję zjawisko, że osoby wielojęzyczne skuteczniej podtrzymują język przodków niż osoby dwujęzyczne? Czy zgadzasz się z tą obserwacją?
Z Twojego filmu wiemy, że bardzo dobrze orientujesz się w polskiej historii. Czy podobnie jest z literaturą, kulturą popularną?
Co skłoniło Cię no nakręcenia filmu „W Poszukiwaniu Ojczyzny”? Jak długo trwały prace nad filmem?
Ta historia to historia urodzenia na emigracji i tego poczucia, że nie do końca wiem, kim jestem.
Czy przez powstanie tego filmu i zdobycie wyróżnienia na VII Festiwalu Filmów Dokumentalnych w Gdyni jakoś zmieniło się Twoje życie?
Z urodzenia jestem częściowo Polakiem. Z wyboru jestem stuprocentowym Polakiem.
Ostatnie pytanie jest dla mnie ważne ze względów zawodowych. Jak wiesz, pracuję z dziećmi dwujęzycznymi i interesują mnie m.in. kwestie związane z wymową. Czy uważasz, że uzyskanie natywnego akcentu jest ważne u osób wielojęzycznych?
Dziękuję Ci bardzo za rozmowę.
Macie refleksje po przeczytaniu tego wywiadu? Zachęcam Was do dzielenia się nimi w komentarzach 🙂