Dlaczego „haki”? Tytuł nieco przewrotny, ponieważ łączy kilka znaczeń z dwóch języków. „Hak” polski pochodzi z wyrażenia „mieć na kogoś haka”, czyli wiedzieć coś o kimś, co może sprawić, że tę osobę pokonamy. „Hack” angielski może oznaczać cięcie albo włamanie do systemu komputerowego. Do języka polskiego weszło „zhakować” w znaczeniu „przełamać zabezpieczenia”. W filmikach „Haki na dwujęzyczność” będziemy wcinać się w ten temat, sprytnie poszukiwać informacji, a nawet trików […]
nauka czytania i pisania
19 postów
Nauka czytania i pisania u dzieci dwujęzycznych może odbywać się równolegle w dwóch językach. Tak też stało się u Pynia, który rozpoczął naukę w wieku czterech lat. Nauka czytania i pisania w języku angielskim odbywała się w szkole brytyjskiej za pomocą powszechnej w Wielkiej Brytanii i nie tylko metody Phonics (więcej o niej tu). Nauka czytania i pisania w języku polskim odbywała się w domu z wykorzystaniem podobnych strategii, dzięki […]
Dzisiejszy post to echo filmu zawierającego rekomendacje przydatnych w dwujęzycznym wychowaniu książek. Książki te nie są podręcznikami do języka polskiego ani podręcznikami do kultury i historii Polski, ale w sposób atrakcyjny i przystępny treści z tych dziedzin przekazują. Przypominam też, że starszym dzieciom też warto czytać. Wspólne czytanie daje nam na jakże ważną chwilę bliskości, a także pozwala na sięganie po trudniejsze dla dziecka dwujęzycznego pozycje. Znaczenie trudnych słów czy wyrażeń możemy […]
Typowe podręczniki do języka polskiego często nie sprawdzają się u dzieci dwujęzycznych! Już wkrótce wakacje i wielu z Was podczas wizyty w Polsce będzie zaopatrywać się w pomoce do nauki języka polskiego. Po co błądzić po księgarniach w poszukiwaniu pozycji, które sprawdzą się u dziecka dwujęzycznego? Prawdą jest, że typowe podręczniki do języka polskiego często nie sprawdzają się u dzieci dwujęzycznych. Można za to skorzystać z mojej listy ośmiu książek, […]
Przy czytaniu kładę nacisk na płynność i zrozumienie treści. Jeżeli Pynio trudzi się przy odczytaniu jakiegoś skomplikowanego wyrazu, podpowiadam mu pierwszą głoskę lub sylabę, a nawet czasem cały wyraz właśnie w trosce o zachowanie płynności. Płynne czytanie owocuje natomiast lepszym zrozumieniem tekstu, gdyż nie przerywa się dziecku ciągu myślenia. Tak samo w przypadku błędnego odczytania wyrazu lub omyłkowego pominięcia wyrazu – jeżeli nie ma to wpływu na sens zdania, całkowicie […]
Wracam do tematu nauki pisania w języku polskim u dzieci dwujęzycznych. Post jest kontynuacją kontrowersyjnego tematu: czy dzieci polonijne powinny uczyć się polskiej kaligrafii, który rozpoczęłam TU. Ostatnio ten dylemat powrócił w żywej dyskusji na facebookowym fanpage Bliligual House. Zachęcam do zapoznania się z różnymi opiniami zawartymi w komentarzach na Facebooku (link powyżej), gdyż ten post jest właśnie odpowiedzią na nie. Cieszę się, że ten temat wywołuje emocje 🙂 Niestety […]
Pynio osiągnął kolejny etap w nauce czytania i pisania po polsku. Proces czytania i pisania wyrazów jest coraz bardziej zautomatyzowany, a głoskowanie pojawia się niezwykle rzadko. Odnoszę wrażenie, jakby „widział” całe wyrazy, co jest szczególnie widoczne przy krótkich, dobrze znanych wyrazach. Świadomość rozbieżności między mową a pismem pojawiła się w zasadzie naturalnie, co Pynio również prezentuje podczas pisania, które jest już coraz mniej fonetyczne. Pojawiają się oczywiście wciąż błędy, których […]
Niektórzy pytają, gdzie logopeda a gdzie czytanie i pisanie po polsku? Już wyjaśniam. Czytanie i pisanie w języku polskim, czy innym języku mniejszościowym jest megaważne. Oprócz innych wartości, czytanie i pisanie w języku, który nie jest językiem naszego otoczenia, znacznie zwiększa szanse dziecka na podtrzymanie umiejętności posługiwania się tym językiem w formie mówionej. W niektórych przypadkach, poprzez czytanie dziecko usprawnia swoją mowę lub wręcz uczy się mówić od zera. Dzięki […]
List do Mikołaja to dla każdego dziecka bardzo przyjemne zadanie, a dla każdego rodzica to świetna ściągawka 😉 W przypadku rodzin dwujęzycznych, możemy to zadanie wykorzystać do rozwijania drugiego języka. Przygotowywanie, a następnie pisanie listu do Mikołaja w języku niedominującym, który wymaga naszego szczególnego wsparcia, ma sens, bo Mikołaj zna przecież wszystkie języki! Ta jakże przyjemna zabawa rozwija słownictwo oraz umiejętność pisania w tym języku oraz dostarcza bardzo ekscytującego tematu […]
Pamiętacie liściki, które wkładam Talkusi i Pyniowi do walizeczki z drugim śniadaniem? W czasie przerwy obiadowej w szkole mają miłą niespodziankę od mamy, która jednocześnie podstępnie uczy polskich przysłów w przypadku Talkusi, a czytania po polsku w przypadku Pynia. Pynio zamiast pojedynczych wyrazów dostaje już zdania z obrazkiem, które po jednym przeczytaniu na przerwie dobrze zapamiętuje i zawsze po szkole śpieszy mi się tym pochwalić. Pyniowi, który, pomimo […]
W miarę jak nasze dziecko coraz lepiej radzi sobie z syntezą i analizą słuchową, powoli zaznajamiamy je z literami. Świetnie nadają się do tego klocki LOGO, które szczegółowo opisałam w zakładce Nauka czytania i Pisania. Każdą nową literę nazywamy za pomocą fonemu, który reprezentuje, czyli np. litera b oznacza fonem/dźwięk b. Znów wybrzmiewamy tu tylko ten dźwięk, co szczegółowo opisałam tu. Chcę dziś odnieść się do kaligraficznego kroju pisma, […]
Zauważcie, że proces syntezy fonemowej zachodzi podczas czytania: odczytujemy pojedyncze litery, przyporządkowujemy im odpowiednie fonemy, a następnie łączymy te fonemy w całość i wypowiadamy całe słowo. Przy analizie fonemowej dziecko “rozkłada” wyraz na fonemy, np. kosz = k-o-sz, tak samo, jak będzie to robić zanim napisze wyraz. Podczas pisania w myślach rozkładamy wyraz na fonemy, przyporządkowujemy każdemu z nich odpowiednią literę, a następnie je w odpowiedniej kolejności zapisujemy. Oczywiście wszystkie wymienione tu procesy zaangażowane […]
Zacznę od odpowiedzi na jedno z Waszych pytań odnośnie zaleceń wiekowych do wykonywania ćwiczeń glottodydaktycznych. Ogólnie metoda jest przewidziana dla dzieci w polskim wieku przedszkolnym (3-6), co w warunkach brytyjskich już grubo zahacza o wiek szkolny. Ale zaznaczę, że w praktyce nie ma tu sztywnych zaleceń wiekowych. Wszystko zależy od indywidualnej sytuacji, uzdolnień i zainteresowań dziecka. Ja z córką na jej prośbę zaczęłam przygotowania do nauki czytania i pisania […]
Talkusia i Pynio lubią bawić się językiem. Potwierdzałoby to hipotezę, że dzieci dwujęzyczne mają podwyższoną świadomość metajęzykową, czyli zdolność do myślenia o i analizowania natury i funkcji systemu językowego, która jest niezbędna do nauki czytania i pisania. Moje genialne dzieci wymyśliły ostatnio świetną zabawę językową. Otóż zamieniają one pierwszy fonem w wyrazach na /b/. Efekt jest często bardzo śmieszny, np. Bama boszła bo Basdy bo bleko = Mama poszła […]
Dziś się będę chwalić. I będę chwalić Pynia. Pamiętacie jak zaczęłam robić książeczki do nauki czytania? Można o nich poczytać tu. Ostatnio wpadłam również na pomysł przerabiania angielskich książeczek do nauki czytania, z których niegdyś korzystał mój mąż. O nich tu. A zaczęło się to tak. Bazując na podstawach nauki czytania i pisania, które wprowadziłam poprzez zabawę klockami LOGO (więcej tu), pragnęłam przenieść Pynia na kolejny poziom czytania po polsku. Ponieważ […]
Rodzice moi i mojego męża skrupulatnie przechowali nasze zabawki z dzieciństwa. Dzięki temu podczas odwiedzin dziadków w Polsce moje dzieci mogą pojeździć na świetnie zachowanym rowerku marki Pinio, pobawić się lalką typu bobas oraz delikatnie podrdzewiałym wózkiem. Pynio odziedziczył po Tacie bogatą kolekcję metalowych aut Matchbox i wciąż w zadziwienie wprowadza go tak rzadko spotykany dziś napis „Made in Britain”. Mamy również gry planszowe i elektroniczne oraz niektóre nasze ubrania […]
Dziś kontynuacja tematu nauka czytania i pisania w języku polskim. Już wiecie, jak tworzyć dla dzieci książeczki do samodzielnego czytania, a teraz kolejny pomysł. Adam Beck na swojej stronie Bilingual monkeys rekomenduje świetną metodę wspierania nauki czytania w języku mniejszościowym. Jest to tworzenie prostych tekstów i umieszczanie ich na… wewnętrznej stronie drzwi od łazienki. Wypróbowaliśmy w naszej łazience i polecam! To zadziwiające, ile czasu codziennie wszyscy spędzamy w tym pomieszczeniu. […]
Zapraszam do poczytania rozszerzonej zakładki Nauka czytania i pisania, w której przedstawiam metody, za pomocą których możemy pomóc naszym dwujęzycznym dzieciom w nauce czytania i pisania w obu językach. Zakładamy, że dzieci nasze chodzą do szkoły w języku większościowym i tam uczą się czytać i pisać w tym języku. Wydawałoby się, że temat mamy z głowy i w domu możemy koncentrować się na mówieniu, pisaniu i czytaniu w naszym języku […]
Bardzo lubimy niezwykle przystępną nawet dla dzieci dwujęzycznych książkę o przysłowiach Renaty Piątkowskiej pt. „Z przysłowiami za pan brat”. Od tej książki zaczęła się nasza zabawa przysłowiami. Musiałby to ktoś potwierdzić badaniami naukowymi, ale o ile „zwyczajna”, regularna mowa polska „wchłonęła się” Talkusi sama i to bez najmniejszego wysiłku, to już nad przysłowiami czy idiomami musimy trochę pracować. Może to jakaś prawidłowość w dwujęzyczności? Może by umiejętność rozumienia i posługiwania […]
